Mno偶nik i ekwiwalent ogniskowej

Zacznijmy od tego, 偶e warto艣膰 ogniskowej (oraz dolna i g贸rna granica zakresu w przypadku obiektyw贸w zmiennoogniskowych, zwanych potocznie zoomami) to parametr obiektywu, zale偶ny wy艂膮cznie od jego konstrukcji, a nie od tego, do jakiego korpusu obiektyw zostanie podpi臋ty. Ogniskowa (lub zakres) nie zmieni si臋, je艣li obiektyw od艂膮czymy od korpusu pe艂noklatkowego i pod艂膮czymy do korpusu DX lub odwrotnie. Wi臋cej, pozostanie taka sama tak偶e wtedy, gdy obiektyw nigdzie nie b臋dzie pod艂膮czony. Inne natomiast b臋d膮 kadry zarejestrowane przez matryce o r贸偶nych wymiarach. We藕my dla przyk艂adu obiektyw o ogniskowej 50mm. Korzystaj膮c z kalkulatora mo偶emy obliczy膰 k膮ty widzenia dla matrycy o rozmiarach typowych dla wi臋kszo艣ci lustrzanek formatu DX Nikona, czyli oko艂o 23,6mm na 15,8mm. Przy okazji mo偶na r贸wnie偶 sprawdzi膰, jakiej wielko艣ci przedmiot zmie艣ci si臋 na zdj臋ciu. Je艣li powt贸rzymy obliczenia, wybieraj膮c tym razem tzw. pe艂n膮 klatk臋, czyli format 36mm na 24mm, oka偶e si臋, 偶e k膮ty widzenia b臋d膮 wi臋ksze, wi臋c tym samym na zdj臋ciu zmie艣ci si臋 wi臋cej. R贸偶nica wynika st膮d, 偶e obraz jest rejestrowany na wi臋kszej powierzchni. By otrzyma膰 taki sam kadr, czyli to samo, co na zdj臋ciu wykonanym wcze艣niej przyk艂adowym aparatem z matryc膮 DX, trzeba przy pe艂nej klatce zastosowa膰 obiektyw o ogniskowej 76mm. Je艣li podzielimy 76mm przez 50mm, otrzymamy warto艣膰 1,52. Jest to tak zwany mno偶nik ogniskowej. Pozwala on na szybkie wyliczenie, jaka powinna by膰 ogniskowa obiektywu podpi臋tego do aparatu o pe艂nej klatce, by uzyska膰 taki sam kadr, jak wykonany np. aparatem z matryc膮 DX i obiektywem o danej ogniskowej. Mno偶nik przydaje si臋 zw艂aszcza tym, kt贸rzy wcze艣niej fotografowali analogowymi lustrzankami ma艂oobrazkowymi. Osoby te, u偶ywaj膮c od jakiego艣 czasu takich aparat贸w z zestawem obiektyw贸w pokrywaj膮cych jaki艣 zakres ogniskowych, wiedz膮 ile mniej wi臋cej zmie艣ci si臋 w kadrze przy danej ogniskowej i w zwi膮zku z tym, kt贸rego obiektywu u偶y膰 do sfotografowania danej sceny. Po przesiadce na lustrzank臋 z matryc膮 DX, znajomo艣膰 mno偶nika pozwala na szybkie wyliczenie: "jak kupi臋/za艂o偶臋 obiektyw o ogniskowej 105mm, to w wizjerze i na zdj臋ciu zobacz臋 dok艂adnie tyle samo, jak po podpi臋ciu obiektywu 160mm do lustrzanki pe艂noklatkowej". Oczywi艣cie w praktyce ma艂o kto w obliczeniach uezgl臋dnia dok艂adn膮 warto艣膰 mno偶nika. Dla aparat贸w DX firm takich jak Nikon, Pentax czy Sony wystarczy "okr膮g艂a" liczba 1,5. U偶ytkownicy Canon贸w DX, ze wzgl臋du na ciut mniejsz膮 matryc臋, stosuj膮 warto艣膰 1,6. Trafiaj膮 si臋 te偶 matryce o jeszcze innych rozmiarach, a wi臋c tak偶e innych mno偶nikach. Znaj膮c wymiary takiej matrycy, sami mo偶emy wyliczy膰 mno偶nik: wystarczy podzieli膰 liczb臋 36 przez szeroko艣膰 matrycy, wyra偶on膮 w milimetrach. Pewne w膮tpliwo艣ci mo偶e budzi膰 matryca systemu 4/3. Ma ona wprawdzie szeroko艣膰 r贸wn膮 18mm, wi臋c mno藕nik wyjdzie 2, ale z powodu innych proporcji obrazu, gdyby艣my tak samo liczyli w pionie lub po przek膮tnej, otrzymamy nieco wi臋ksz膮 warto艣膰. Jak b臋dzie w przypadku aparat贸w 艣rednioformatowych, z matryc膮 wi臋ksz膮 od klatki filmu ma艂oobrazkowego? Tak samo, tylko warto艣膰 mno偶nika wyjdzie mniejsza od 1.

Warto艣膰 rzeczywistej ogniskowej obiektywu, pomno偶ona przez mno偶nik, nosi nazw臋 ekwiwalentu ogniskowej. Ekwiwalenty s膮 zawsze podawane w przypadku kompakt贸w cyfrowych. Je艣li kupujemy kompakt o zakresie ogniskowych np. 28-100, to warto艣ci te s膮 w艂a艣nie ekwiwalentami. Znacz膮 one tyle, 偶e zmieniaj膮c ogniskow膮 obiektywu od najmniejszej do najwi臋kszej, w wizjerze i na zdj臋ciu zobaczymy taki sam obraz, jakby艣my fotografowali aparatem na film ma艂oobrazkowy, z pod艂膮czonym obiektywem 28-100mm. Na obiektywie natomiast zwykle s膮 wypisane rzeczywiste warto艣ci ogniskowych, kt贸re z powodu male艅kiej matrycy, s膮 rz臋du kilku-kilkunastu milimetr贸w.